ISSN 2657-9596

Plakatem w stereotyp!

Wojciech Kłosowski
02/03/2011

Sztuka ma wielką moc rozbijania stereotypów. Plakat tegorocznej Manify, autorstwa Beaty Sosnowskiej (przy współpracy z Agnieszką Weseli) nawiązuje do słynnego plakatu J. Howarda Millera „We Can Do It!” z 1942 r. przedstawiającego amerykańską robotnicę fabryki zbrojeniowej. Plakat Millera był częścią serii zamówionej u artysty przez Westinghouse Company i miał mobilizować kobiety do podejmowania pracy w przemyśle zbrojeniowym USA w czasie II wojny światowej. Wkrótce kobieta z plakatu została przez Amerykanów skojarzona z ikoną propagandy patriotycznej, bohaterką piosenki, Rosie the Riveter – Rózią Nitowaczką (choć w istocie Miller przedstawił robotnicę Geraldine Doyle z Zakładów Metalurgicznych w Michigan).

Po 69 latach tamta naiwna ikona emancypacji została bezlitośnie zdekonstruowana przez autorki plakatu. Młodą, atrakcyjną dziewczynę zastępuje dojrzała spracowana kobieta. Przez blisko 70 lat obietnica solidarnego podziału pracy nie została spełniona, elegancki uniform okazał się fartuchem sprzątaczki, a brzmiące obiecująco „We can do it” zmieniło się niepostrzeżenie w cyniczne: „You should do it yourself!”.

A więc – DOŚĆ WYZYSKU! Kobieta z manifowego plakatu nie musi prężyć muskułów, jak ta z plakatu Millera, jej spracowane ręce mówią same za siebie. Na plakacie Sosnowskiej i Weseli gest napinania mięśni zmienia się w „gest Kozakiewicza”: WYMAWIAM SŁUŻBĘ!

Jeśli nie zaznaczono inaczej, materiał nie może być powielany bez zgody redakcji.