Niedobory wody – wyzwanie numer jeden dla Wielkopolski Wschodniej i Bełchatowa

Ewa Ewart: „Niedobory wody to wyzwanie numer jeden dla współczesnego świata”. W Polsce problem jest wyjątkowo palący, a złe zarządzanie wodą będzie go pogłębiać. Podczas konferencji zorganizowanej przez Fundację „Rozwój TAK – Odkrywki NIE” naukowcy i eksperci dyskutowali nad przyszłością dwóch regionów szczególnie narażonych na problemy z suszą: Wielkopolski Wschodniej i Bełchatowa. Pierwszy ma już zaplanowane działania, które mają poprawić sytuację wodną. Drugi powinien jak najszybciej pójść w jego ślady.

29 marca 2021. Konferencja „Woda – wspólne dobro, wspólny problem”: Do 2030 roku zapotrzebowanie na wodę wzrośnie dwukrotnie w stosunku do naturalnych zasobów. 7 na 10 osób na świecie nie ma dostępu do bezpiecznego źródła wody, potrzebnego do zachowania higieny. Do 2050 roku blisko połowa ludzi będzie cierpiała z powodu niedoboru wody. Takie dane pojawiły się prezentowanym trailerze filmu Ewy Ewart. Dziennikarka i reżyserka podkreśliła, że problem nie dotyczy tylko odległych krajów Azji, czy Afryki:

 – Niechlubne miejsce na liście krajów, które borykają się z problemem wody, zajmuje Polska. Problem bardzo dotyka Wielkopolski Wschodniej […] Są już w Polsce miejscowości, do których wodę dowozi się beczkowozami.

 – W Wielkopolsce Wschodniej jednym z winowajców jest węgiel brunatny, którego wydobycie wiąże się z odwadnianiem złóż. W regionie odprowadzono już 12 mld m3 wody. To 130 pojemności jeziora Gopło! Spowodowało to zanikanie wód podziemnych, wysychanie studni i całych jezior. Skutki widać na pojezierzu gnieźnieńskim gdzie jeziora Kownackie i Wilczyńskie zniknęły niemal całkowicie – komentuje Katarzyna Czupryniak, koordynatorka kampanii wodnej w Fundacji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”.

Warta – wspólne dobro

Wielkopolskę Wschodnią i region bełchatowski łączy nie tylko problem odwodnień górniczych i suszy. Oba regiony są położone w zlewni Warty. To z niej będzie pobierana woda do rekultywacji zamkniętych kopalni. Jeśli nie zostanie odpowiednio zaplanowana, skutki mogą być dramatyczne.

Tymczasem tereny położone nad Wartą mają ogromną wartość przyrodniczą, podkreślał Krzysztof Gara z Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego. 22% tych terenów jest objętych ochroną. Żyje tu wiele cennych gatunków roślin i zwierząt, które są uzależnione od naturalnych wylewów rzeki. Dalsze przekształcanie rzeki przez człowieka będzie powodować nieodwracalne niszczenie ekosystemów.

 – Nie ma nic bardziej zabójczego dla wody niż ingerencja człowieka w naturalne ekosystemy, takie jak koryta rzeki – mówiła Ewa Ewart. – W Europie, na świecie jest już taki trend, że się burzy stopnie i zapory wodne. U nas zaczyna to iść w odwrotnym kierunku. To jest zbrodnia ekologiczna.

Profesor Maciej Zalewski, kierownik Katedry Ekologii Stosowanej na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, zgadzając się z diagnozą Ewart i Gary, dotyczącą tragicznego stanu wód, podkreślał rolę edukacji w gospodarowaniu wodą. Zaznaczył, że jest ona konieczna, aby społeczeństwo włączyło się w proces dbania o zasoby wodne.

Potrzebne konkretne rozwiązania

Region węglowy Bełchatowa może pójść śladem Wielkopolski Wschodniej i zadbać o przywrócenie zasobów wodnych na osuszonych przez górnictwo obszarach. W Wielkopolsce udało się włączyć wodę do Planu Sprawiedliwej Transformacji. Konieczne było jednak podjęcie konkretnych, zdecydowanych działań przez organizacje pozarządowe.

 – Dla nas sprawa wody jest jedną z kluczowych, która w Planie Sprawiedliwej Transformacji będzie ujęta [1]. Zawdzięczamy to przede wszystkim uporowi Państwa, organizatorów dzisiejszej konferencji. W bardzo mocny i zdecydowany sposób uświadomiliście nas, że jest to problem, nad którym warto się pochylić i warto go wprowadzić do wszystkich działań – podkreślał Maciej Sytek, Prezes Agencji Rozwoju Regionalnego w Koninie.

Objaśnienia:

1. Działania, które wskazał Maciej Sytek, zmierzające do przywrócenia właściwych stosunków wodnych w regionie: rekultywacja i dekontaminacja obszarów poprzemysłowych, zagospodarowanie terenów poprzemysłowych, w tym pogórniczych, odbudowa i zwiększenie stosunków wodnych między innymi przez wykorzystanie zrekultywowanych wyrobisk pokopalnianych – zbiorników wodnych, odtwarzanie sieci hydrograficznej, mikro i mała retencja, ochrona i odtwarzanie siedlisk przyrodniczych, działania na rzecz adaptacji do zmian klimatu.

Źródło: Fundacja „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”

Fot: P.S., Jezioro Wilczyńskie

Powiązane artykuły

Konferencja: Woda – wspólne dobro, wspólny problem. Wielkopolska Wschodnia i Bełchatów Tak dla ochrony wody, nie dla przywilejów węgla! Ponad 3300 osób żąda od Ministra Adamczyka lepszej ochrony wody! Czy zabraknie nam wody? Apel ws. powstrzymania kopalni Turów przed odbieraniem wody ludziom i przyrodzie