ISSN 2657-9596

Aktywizm akcjonariuszy – nowy sposób na walkę o klimat

Anna Lan
15/03/2022

Chcesz, aby dana firma przestała niszczyć środowisko? Wykup jej akcję i żądaj zmian jako akcjonariusz.

Aktywizm klimatyczny może przybierać wiele form: od artystycznych performance’ów po blokady ulic czy instytucji. W ostatnich latach coraz popularniejszy staje się także aktywizm akcjonariuszy (ang. shareholder activism).

Co może aktywista-akcjonariusz

Każdy, kto posiada przynajmniej jedną akcję danej spółki, może brać udział w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy (WZA). Każdego roku odbywają się Zwyczajne Walne Zgromadzenia, podczas których zatwierdzane są dokumenty finansowe i sprawozdania zarządu za poprzedni rok. Są to najważniejsze z punktu widzenia organów spółki spotkania, cieszące się zainteresowaniem mediów i inwestorów.

Spółka może zwołać także Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie w celu głosowania nad pojedynczą lub całą serią uchwał, których przyjęcie wymaga zgody akcjonariuszy. Uchwały te mogą dotyczyć np. zmiany w statucie spółki, zmian we władzach spółki (np. w radzie nadzorczej), zmiany wynagrodzeń członków zarządu, emisji obligacji.

WZA dają szansę spotkania się z członkami zarządu i zadania im pytań związanych z polityką firmy. Umożliwiają też zapoznanie się z innymi akcjonariuszami i uświadomienie im, na co przeznaczane są ich fundusze.

Zadając precyzyjnie sformułowane pytania, aktywiści-akcjonariusze mogą skutecznie obnażyć niedociągnięcia firmy w zakresie ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatu, stawiając ją w niekorzystnym świetle w oczach inwestorów i akcjonariuszy.

Presja ma sens – przykłady Generali i elektrowni Ostrołęka C

Aktywizm akcjonariuszy niejednokrotnie potwierdził swoją skuteczność. Wskutek nacisków aktywistów w 2018 r. Generali podjęło decyzję o zaprzestaniu ubezpieczania nowych kopalni i elektrowni węglowych, a także spółek, w których udział węgla w produkcji energii lub generowanych przychodach przekracza 30%.

Działania akcjonariuszy mniejszościowych były ważnym elementem kampanii organizacji prośrodowiskowych, która przyczyniła się do wstrzymania projektu budowy elektrowni węglowej Ostrołęka C. Aktywiści brali udział w WZA spółek Enea i Energa (odpowiedzialnych za projekt), a także potencjalnych kredytodawców czy ubezpieczycieli inwestycji. Na zgromadzeniach przedstawiali argumenty przeciwko budowie elektrowni, zwracając uwagę na zagrożenia finansowe i wizerunkowe.

Poza uczestnictwem w WZA, członkowie stowarzyszenia Pracowni na rzecz Wszystkich Istot oraz Fundacji Instrat opracowali raporty finansowe, które wykazały nieopłacalność projektu. Raporty te rozesłano spółkom i instytucjom, które planowały wesprzeć inwestycję. Część banków i reasekuratorów bezpośrednio odpowiedziała na apele aktywistów i poinformowała o zamiarze rezygnacji z projektu.

Jak zostać aktywistą-akcjonariuszem
  1. załóż rachunek inwestycyjny / konto maklerskie (możesz zrobić to online w swoim banku)
  2. przelej środki w wysokości ceny minimum jednej akcji plus prowizja (warto założyć nieco wyższą cenę akcji niż obecna)
  3. zleć kupno akcji (pamiętaj, że akcja może zostać nabyta tylko w godzinach otwarcia giełdy)
  4. zarejestruj się na WZA (w tym celu wystarczy zgłosić się do obsługi banku) – aby móc uczestniczyć w zgromadzeniu, akcja musi zostać zakupiona min. 16 dni wcześniej
  5. warto na bieżąco śledzić ogłoszenia spółek o planowanych WZA (w Polsce odbywają się zazwyczaj od marca do czerwca*)

Przed zgromadzeniem:

  • ułóż bardzo precyzyjne pytania (możesz wysłać je do spółki przed WZA)
  • poproś organizatorów o listę zarejestrowanych akcjonariuszy – dzięki temu możesz lepiej przygotować się do dyskusji
Cierpliwość popłaca

Klimatyczny aktywizm akcjonariuszy daje możliwość uczestniczenia w wydarzeniach, podczas których podejmowane są kluczowe decyzje dotyczące strategii spółek. Podczas zgromadzeń każdy akcjonariusz może zabrać głos. Nawet jeśli nie przekonamy zarządu spółki, nasze argumenty mogą dotrzeć do innych akcjonariuszy czy inwestorów. Trzeba uzbroić się w cierpliwość, jednak efekty mogą nas pozytywnie zaskoczyć.

*Najbliższe WZA będzie organizowane przez mBank i odbędzie się 31 marca o godz. 14:00 w siedzibie banku w Warszawie przy ul. Prostej 18.

Jeśli nie zaznaczono inaczej, materiał nie może być powielany bez zgody redakcji.