Mamy prawo do ochrony przed kryzysem klimatycznym

Wyrok, który zarazem obliguje Holandię jako państwo do redukcji emisji gazów cieplarnianych, jest precedensowy: po raz pierwszy sąd stwierdził, że prawo do bezpieczeństwa klimatycznego to prawo człowieka. To efekt długiej sądowej batalii organizacji Urgenda, rozpoczętej jeszcze w 2013 roku.

Sprawa Urgendy zmieniła politykę klimatyczną w Holandii i zainspirowała do składania pozwów sądowych na całym świecie, wspieranych przez miliony ludzi starających się nasilić działania w sprawie zmian klimatu, w tym w Belgii, Francji, Irlandii, Niemczech, Nowej Zelandii, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Norwegii i przeciwko UE.

Informacja prasowa organizacji Urgenda:

Jest nadzieja: historyczne zwycięstwo w sprawie klimatu w Sądzie Najwyższym Holandii

Dziś, w chwili, gdy ludzie na całym świecie potrzebują prawdziwej nadziei, że rządy podejmą pilne działania w celu zaradzenia kryzysowi klimatycznemu, Sąd Najwyższy Holandii wydał przełomową decyzję, która potwierdza, że poszczególne rządy muszą robić, co w ich mocy, aby ograniczyć emisje gazów cieplarnianych.

Dzisiejsza decyzja jest trzecim i ostatecznym wyrokiem w sprawie klimatycznej organizacji Urgenda przeciwko Holandii i oznacza trzecie zwycięstwo prawne Urgendy. Wcześniej miały miejsce korzystne orzeczenia Sądu Okręgowego w Hadze w 2015 r. i Sądu Apelacyjnego w Hadze w 2018 r.

Sąd Najwyższy utrzymał w mocy postanowienie obu sądów niższej instancji zobowiązujące rząd holenderski do ograniczenia emisji w Holandii o co najmniej 25% do 2020 r. w porównaniu z poziomem z 1990 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że brak przyjęcia przez rząd holenderski odpowiedzialności za wkład Holandii w kryzys klimatyczny stanowi naruszenie zobowiązań rządu wynikających z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

W wyniku decyzji Sądu Najwyższego rząd będzie zmuszony do podjęcia dodatkowych środków w celu wypełnienia istniejącej luki w zakresie redukcji emisji o 25% do 2020 r., co prawdopodobnie obejmie zamknięcie elektrowni węglowych, które zostały otwarte dopiero w latach 2015 i 2016. W 2018 r. emisje w Holandii były tylko o 15% niższe niż w 1990 r.

Wyrok został wydany niecały tydzień po tym, jak szczyt klimatyczny ONZ w Madrycie rozczarował brakiem ambitnych ustaleń niezbędnych do rozwiązania kryzysu klimatycznego. Pojawia się również niecały miesiąc po tym, jak Program Ochrony Środowiska ONZ potwierdził, że redukcja emisji musi zostać pięciokrotnie zwiększona, aby osiągnąć cele Porozumienia Paryskiego.

Reakcje na to historyczne orzeczenie są następujące:

Damian Rau, jeden ze współskarżących, który zainicjował tę sprawę, stwierdził:
„Miałem 12 lat, gdy po raz pierwszy złożyliśmy naszą sprawę klimatyczną w 2013 roku. Od tego czasu przebyliśmy długą drogę i nic się nie zmieniło. Powolne tempo działań naszego rządu niepokoi mnie i moje pokolenie, zwłaszcza że jest to trzeci raz, kiedy nasz rząd został w ten sposób ostrzeżony przez sąd. Wierzę, że to orzeczenie holenderskiego Sądu Najwyższego uruchomi działania, których tak pilnie potrzebujemy, i zmusi rządy do podjęcia odpowiedzialności. Wyrok ten jest przykładem dla świata, że nikt nie jest bezsilny i każdy może coś zmienić.”

Mary Robinson, była Wysoka Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka i była Prezydent Irlandii, oświadczyła:
„Po rozmowach klimatycznych ONZ w Madrycie, pilna potrzeba zwiększenia naszych wysiłków na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych nie mogła być wyraźniejsza. Istnieje realne ryzyko, że nie wywiążemy się z naszych zobowiązań w ramach porozumienia paryskiego i uwolnimy nieopisane ludzkie cierpienie. Ten wyrok Sądu Najwyższego w Holandii potwierdza, że rządy są zobowiązane prawnie, jak również zobowiązane moralnie do znacznego zwiększenia swoich ambicji w zakresie zmian klimatycznych. Od tego zależą nasze prawa człowieka”.

Dr David R. Boyd, Specjalny Sprawozdawca ONZ ds. Praw Człowieka i Środowiska, stwierdził:
„Jest to – jak dotąd – najważniejsza na świecie decyzja sądu w sprawie dotyczącej zmian klimatycznych. Potwierdza ona, że prawa człowieka są zagrożone przez kryzys klimatyczny i że bogate narody są prawnie zobowiązane do szybkiej i znaczącej redukcji emisji. Jest to ogromne zwycięstwo dla miliardów ludzi narażonych na niszczycielskie skutki kryzysu klimatycznego i gwóźdź do trumny przemysłu paliw kopalnych”.

Solomon Yeo, członek Pacific Island Students Fighting Climate Change, stwierdził:
„Sąd Najwyższy w sprawie Urgendy zajął odważne i konieczne stanowisko, które podkreśla obowiązek, jaki mają rządy, by chronić nasze prawa człowieka i walczyć ze zmianami klimatu. Sąd holenderski nie może być jedynym sądem na świecie, który uznaje ten obowiązek – prawo jasno stwierdza: rządy muszą podjąć pilne działania, niezbędne, żeby sprostać sytuacji klimatycznego stanu wyjątkowego”.

#MamyPrawo #KryzysKlimatyczny #iCO2dalej

Źródło: Client Earth – Prawnicy dla Ziemi

Jeśli podoba Ci się to, co robimy, prosimy, rozważ możliwość wsparcia Zielonych Wiadomości. Tylko dzięki Twojej pomocy będziemy w stanie nadal prowadzić stronę i wydawać papierową wersję naszego pisma.