Niepokojący projekt ustawy o zmianie Ustawy prawo geologiczne i górnicze
W związku z opublikowaniem przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska projektu ustawy o zmianie Ustawy prawo geologiczne i górnicze (pgg) oraz niektórych innych ustaw, Stowarzyszenie Samorządów Południowo-Zachodniej Wielkopolski „Samorząd dla Zrównoważonego Rozwoju” oraz Fundacja „Rozwój TAK – Odkrywki NIE” przedstawiają wspólne stanowisko, w którym zwracają uwagę na niepokojące konsekwencje rozwiązań prawnych zawartych w projekcie ustawy.
Ograniczenie roli władz samorządowych i lokalnych społeczności
Konstytucyjnym prawem społeczeństwa jest możliwość czynnego udziału w ochronie środowiska środowiska oraz dostęp do informacji o jego stanie. Projekt ustawy, pomijając głos władz samorządowych oraz lokalnych społeczności, próbuje mu to prawo odebrać. Po raz kolejny grupą, jaka najbardziej skorzysta na zmianach, są przedsiębiorcy górniczy, którzy otrzymają kolejne ułatwienia w dostępie do złóż węgla brunatnego takich jak: „Oczkowice”, „Legnica”, „Gubin-Brody”, ”Ościsłowo”, „Dęby Szlacheckie” czy „Złoczew”, których plany eksploatacji od wielu lat wzbudzają silny opór społeczny. Autorzy zmian są nie tylko głusi na wszystkie głosy sprzeciwu, ale próbują je wręcz uciszyć, drastycznie ograniczając władztwo planistyczne samorządu gminnego poprzez uniemożliwienie działań organom Gminy oraz wyeliminowanie konsultacji społecznych z procesu wyznaczania ochrony złóż kopalin.
Zapisy projektu w postępowaniu w przedmiocie uznania złoża kopaliny za złoża strategiczne przyznają prawa strony jedynie podmiotowi, na rzecz którego zatwierdzono dokumentację geologiczną lub dodatek do dokumentacji geologicznej. Niedopuszczenie na prawach strony Gminy czy Powiatu to nic innego jak łamanie podstawowych praw obywatelskich oraz praw jednostek samorządu terytorialnego, związanych z uczestnictwem w sprawowaniu władzy publicznej.
Ograniczenie prawa własności i spadek wartości nieruchomości
Zapisy nowelizacji po raz pierwszy na poziomie ustawowym wywodzą bezpośrednio
z ochrony złoża zakaz zabudowy. W praktyce oznacza to drastyczne ograniczenie prawa własności nieruchomości osób prywatnych, które stracą możliwość realnego dysponowania swoją własnością. Nie dość, że zdecydowanie obniży to wartość nieruchomości, to jeszcze projekt ustawy w ogóle nie przewiduje żadnej prawnej ścieżki do otrzymania rekompensaty za poniesione straty.
Wzmocnienie uprawnień centralnej administracji geologicznej i nadanie nowych kompetencji Głównemu Geologowi Kraju jako naczelnemu organowi administracji rządowej
Wg projektu „uznanie złoża kopaliny za złoże strategiczne następuje, jeżeli ze względu na stan zagospodarowania terenu istnieje dostęp do złoża oraz złoże kopaliny ma podstawowe znaczenie dla gospodarki kraju lub dla interesu surowcowego państwa albo złoże kopaliny posiada ponadprzeciętną dla danej kopaliny wielkość zasobów lub kopalina znajduje się w złożu i odznacza się unikalnymi parametrami”. Oznacza to de facto, że Główny Geolog Kraju zyska pełną dowolność w decydowaniu
o wyłączeniu możliwości rozwoju lokalnej społeczności w miejscu, gdzie być może nigdy nawet nie dojdzie do wydobycia kopaliny.
Nowe zapisy art. 161b pgg wskazują, że jedynym kryterium, którym kieruje się Główny Geolog Kraju w uzgadnianiu dokumentów planistycznych i decyzji o warunkach zabudowy czy lokalizacji inwestycji celu publicznego, jest „konieczność ochrony udokumentowanych złóż kopalin,
w szczególności złóż strategicznych, przed zagospodarowaniem w sposób wykluczający ich eksploatację w przyszłości”. Biorąc pod uwagę, że tylko organy administracji geologicznej będą miały prawo do stwierdzenia, czy przewidziane w ustawie przesłanki zaistniały, taka konstrukcja wzbudza ogromny niepokój.
Proponowane w nowelizacji ustawy rozwiązania to kolejna próba drastycznego ograniczenia władztwa planistycznego gmin oraz praw wynikających z własności. Skutkiem tego będzie zablokowanie jakichkolwiek inwestycji na obszarze występowania złoża oraz w bezpośrednim sąsiedztwie. Ucierpi na tym przede wszystkim lokalna społeczność, której zostanie odebrana szansa na rozwój. To przykład systemowego odbierania kompetencji społeczeństwu działającemu poprzez struktury samorządowe czy obywatelskie i powrót do centralizacji państwa. Zapisy w nowelizacji wydają się mieć tylko jeden cel – sprawić, by możliwość eksploatacji złóż miała charakter bezwzględny, niezależnie od kierunku rozwoju państwa czy źródeł energetycznych.
Źródło: Fundacja „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”
Powiązane artykuły
Społeczna mobilizacja w obronie przyrody wstrzymała fatalny projekt nowelizacji ustawy o lasach
„Nie palcie naszych lasów!” – protest pod Sejmem przeciw zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii
I tak sprywatyzują Twój las – organizacje i ruchy społeczne negatywnie o nowelizacji Ustawy o lasach
Minister Morawiecki krytykuje projekt 12 zł za godzinę
Nowelizacja ustawy o ochronie przyrody – ciąg dalszy demolowania przyrody w Polsce
Jeśli nie zaznaczono inaczej, materiał nie może być powielany bez zgody redakcji.