Biogospodarka nie jest „magiczną receptą” na gospodarkę przyjazną środowisku

Według autorów nowego raportu Friends of the Earth Europe, wiele z istniejących i planowanych strategii oraz inicjatyw Unii Europejskiej, które odnoszą się do wykorzystania materiałów pochodzenia roślinnego do produkcji zielonych tworzyw sztucznych, opakowań, paliw i innych, może przynieść skutek odwrotny od zamierzonego i stwarza poważne zagrożenia społeczne i ekologiczne.

Zastąpienie produktów opartych na paliwach kopalnych produktami pochodzenia roślinnego jest głównym założeniem „biogospodarki”, która jest promowana w Unii Europejskiej poprzez polityki odnoszące się do energii odnawialnej i specjalną strategię na rzecz biogospodarki, i która prawdopodobnie będzie zawarta w przyszłych regulacjach prawnych dotyczących tworzyw sztucznych i opakowań. [1]

Rządy i przemysł propagują biogospodarkę obiecując zmniejszenie zależności od paliw kopalnych. Jednak, jak pokazuje raport, może to pociągnąć za sobą poważne koszty ekologiczne i społeczne:

• Wielka i coraz bardziej zwiększająca się część globalnych gruntów uprawnych nie jest używana pod uprawę żywności, lecz zamiast tego dostarcza surowców potrzebnych do wytwarzania nieżywnościowych produktów biogospodarki. Najnowsze dane pokazują, że 12% wszystkich światowych gruntów uprawnych jest wykorzystywanych w ten sposób.
• Unia Europejska jest największym konsumentem nieżywnościowych produktów biogospodarki, a 65% ziemi koniecznej dla zaspokojenia tego zapotrzebowania znajduje się poza jej granicami – szczególnie w Azji.
• Do roku 2019 obszar ziemi uprawnej wykorzystanej pod uprawę roślin służących do produkcji bioplastików będzie większy od terytoriów Belgii, Holandii i Danii razem wziętych.
• Można zaobserwować negatywne skutki ekologiczne i społeczne w krajach, które dostarczają surowców dla europejskiej biogospodarki – głównie na Globalnym Południu. Należą do nich zanieczyszczenie i niedobory wody, jak również niekorzystny wpływ na zmiany klimatu. Grabież ziemi powiązana z europejską biogospodarką dotyka szczególnie najsłabsze grupy społeczne, w tym rolników produkujących wyłącznie na własne potrzeby, ludy tubylcze oraz społeczności i kobiety w krajach, w których regulacje prawne dotyczące dostępu do ziemi są niejasne. Często zagrożone jest bezpieczeństwo żywnościowe.

Unia Europejska nie dysponuje niezbędnymi danymi i narzędziami potrzebnymi do zrozumienia i monitorowania konsekwencji wielu szybko rozwijających się sektorów biogospodarki, konieczne jest pilne stworzenie ram monitorowania, aby zapewnić jej zrównoważony rozwój w zgodzie z zasadami sprawiedliwości.

Meadhbh Bolger, kampanierka ds. sprawiedliwego dostępu do zasobów w Friends of the Earth powiedziała:

Pogłoski o rzekomej „zieloności” biogospodarki są w dużej mierze przesadzone. Sama zmiana źródła, z którego pochodzą nasze plastiki i paliwa nie jest magicznym rozwiązaniem, które usunie zanieczyszczenia, zmniejszy emisje gazów cieplarnianych i zakończy nadmierne zużywanie zasobów. Wręcz przeciwnie, przejście na bioplastiki i biopaliwa oznacza zużycie ogromnych połaci ziemi, głównie poza UE, i niszczący wpływ na środowisko. Jedynym pewnym sposobem na rozwiązanie tych problemów, jest przede wszystkim drastyczne zmniejszenie naszego zużycia zasobów.

Przypisy

[1] W 2017 roku Komisja Europejska ma zaktualizować swoją Strategię dotyczącą biogospodarki i pracuje obecnie nad nową Strategią dotyczącą tworzyw sztucznych – dokumenty te mogą utorować drogę dla dalszej integracji biogospodarki z innymi procesami kształtowania polityki. Parlament Europejski może opowiedzieć się za włączeniem promocji opakowań pochodzenia biologicznego do dyrektywy ws. opakowań i odpadów opakowaniowych Unii Europejskiej.

Aktualna strategia Komisji Europejskiej dotycząca biogospodarki: Innowacje dla zrównoważonego wzrostu: biogospodarka dla Europy (2012) – pdf

Projekt sprawozdania Komisji ENVI Parlamentu Europejskiego na temat dyrektywy ws. opakowań i odpadów opakowaniowych (2016)

Tłumaczenie: Jan Skoczylas

żródło: Friends of the Earth Europe

Tłumaczenie  ukazało się w Zielonych Wiadomościach nr. 028/lipiec 2017, do ściągnięcia w formacie pdf: https://zielonewiadomosci.pl/numer/28/

Jeżeli /chciałabyś/chciałbyś nam pomóc, kliknij tutaj: Chcę wesprzeć Zielone Wiadomości.

Jeśli podoba Ci się to, co robimy, prosimy, rozważ możliwość wsparcia Zielonych Wiadomości. Tylko dzięki Twojej pomocy będziemy w stanie nadal prowadzić stronę i wydawać papierową wersję naszego pisma.

Powiązane artykuły

Niemal 50% oleju palmowego w Europie jest spalana przez pojazdy Kierowcy muszą spalić więcej lasów deszczowych, aby spełnić cele UE dla OZE Polska zaskarżona do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Peeling szkodzi środowisku 6 pomysłów na Europę przyjazną młodym