Problem większy niż kolejka do lekarza

Problem prawa pacjenta i systemu ochrony zdrowia jest większy niż kolejka do lekarza specjalisty – tymi słowami rozpoczęto trzecie spotkanie z cyklu „Zdaniem seniora” organizowanego przez Fundację ZACZYN w czerwcu i lipcu 2013 r. w Warszawie. Na temat poziomu opieki nad starszymi pacjentami rozmawiali m.in. Cecylia Łabanowska i Rafał Bakalarczyk.

Odbywające się 10 lipca 2013 r. spotkanie poświęcone było jakości systemu opieki zdrowotnej osób starszych. Rafał Bakalarczyk z Instytutu Polityki Społecznej UW wskazał na samym początku rozmowy na systemowe powody takiego, a nie innego poziomu służby zdrowia w Polsce: „Problem kolejek i jakości obsługi zdrowotnej wynikają po części z tego, że część spraw przypisywanych do służby zdrowia mogłaby być załatwiana w ramach innych usług społecznych. Druga sprawa to procedury, trudne do przejścia w sytuacji ograniczeń ruchowych czy niemożności swobodnego przemieszczania się. Trzecia kwestia to praktyki dyskryminacyjne polegające na nieudostępnianiu pewnych usług i badań dla osób starszych, co wynika z klimatu służby zdrowia – podporządkowania jej wymogowi efektywności ekonomicznej. Wreszcie – najważniejszy problem niedofinansowania polskiej opieki zdrowotnej, który generuje wiele problemów szczegółowych takich jak brak geriatrów i oddziałów geriatrycznych, a także brak pewnych standardów opieki nad osobami starszymi” – powiedział Bakalarczyk.

Następnie rozmawiano o problemie bezpośredniej opieki lekarza nad pacjentem oraz ich wzajemnej komunikacji. Uczestnicy i uczestniczki wskazywali na niski stopień przygotowania lekarzy do pracy z pacjentem oraz brak empatii. „Pacjentkom i pacjentom czasem brakuje asertywności w kontakcie z lekarzem, co jest naturalne z uwagi na to, że poszukując pomocy znajdujemy się w sytuacji podległości. Z drugiej strony to właśnie lekarzom przydałoby się nierzadko pogłębić swoje kompetencje komunikacyjne” – stwierdził prowadzący spotkanie Adam Ostolski.

„Starszy pacjent najczęściej ma więcej niż jedną chorobę. Lekarzowi może być też ciężko odróżnić co jest skutkiem wieku, a co choroby. Powoduje to trudność kliniczną. Problem mają więc obie strony – i zmęczony chorobami pacjent i przyjmujący kolejny raz tą samą osobę lekarz. Z tego napięcia po obu stronach łatwo pojawia się sytuacja gdy pacjent wychodzi od lekarza z wrażeniem niedoinformowania, a oszczędzającemu czas lekarzowi nawet nie przychodzi do głowy, że ich udzielenie mogłoby być istotne. Tymczasem jest. W dodatku powoduje specyficzną oszczędność. Bo zdobycie informacji zajmie mi więcej czasu, ale umożliwia zbudowanie pełniejszego obrazu choroby no i buduje zaufanie. W związku z tym zaufaniem pacjent zastosuje się do leczenia, nie będzie przychodził po kilka razy. Ta inwestycja buduje zupełnie inny klimat. Lekarze, którzy go potrafią tworzyć są uwielbiani przez pacjentów” – zauważyła Cecylia Łabanowska z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

„Lekarza trzeba od pierwszego roku studiów uczyć jak rozmawiać z pacjentem, a nie tylko ze starszym pacjentem. Potem on się tego nie nauczy. Lekarze nie potrafią rozmawiać. Mówią – my nie jesteśmy od empatii, a od chirurgii. On uważa, że wie lepiej i nie musi rozmawiać” – zauważył jeden z uczestników spotkania. „Czasami dokładny wywiad, cierpliwa rozmowa, pozwalają na uniknięcie zbędnych badań, a nawet wykrycie przyczyn choroby, a nie tylko zdefiniowania objawów do zaleczenia” – zauważyła inna uczestniczka.

W dalszej części spotkania skupiono się na analizowaniu różnych scenariuszy zmiany systemowej na rzecz zwiększenia jakości opieki. Niemal zgodnie uznano bowiem, iż problem edukacji młodych lekarzy jest tylko jednym z elementów zmiany, którą muszą uzupełnić inne – zależne od pieniędzy, a więc i od decyzji politycznych i nacisków społecznych. „Problemem są politycy. Tchórze, którzy się boją powiedzieć, że składkę zdrowotną trzeba podnieść. Co się dzieje w kraju gdzie rośnie ilość ludzi 60+, a maleje liczba geriatrów!” – powiedział Bogdan Falicki i wezwał do podejmowania zdecydowanych, międzypokoleniowych działań na rzecz załatwienia „dużych spraw”, ważnych dla całego społeczeństwa.

Więcej o działaniach Fundacji Zaczyn: www.zaczyn.org

Powiązane artykuły

Przychodzi pacjent do lekarza Problem miłych lekarzy Geriatra potrzebny od zaraz „Rozumie pani, cięcia…” Widmo staruszki krąży nad służbą zdrowia