Mokradła – bezcenny zasób planety

W najbliższą sobotę, 2 lutego 2019, na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego odbędzie się otwarta konferencja z okazji Dnia Mokradeł.

W 48. rocznicę podpisania międzynarodowej konwencji o ochronie mokradeł (Konwencji Ramsarskiej) naukowcy i przyrodnicy spotykają się, by omawiać znaczenie tych ekosystemów dla zmieniającego się klimatu. Obszary bagienne świata należą do najważniejszych regulatorów klimatu Ziemi – ich ochrona może nam pomóc zarówno ograniczyć globalne ocieplenie, jak i zaadaptować się do zmian klimatu. Ale mokradła mogą też paść ofiarą tych zmian – a wraz z nimi tysiące zamieszkujących je gatunków roślin i zwierząt.

Bagna są najważniejszymi lądowymi „magazynami” węgla organicznego: zawierają 30% glebowego węgla świata i aż dwa razy więcej, niż wszystkie lasy na Ziemi. W geologicznej skali czasowej przyczyniają się do ochładzania klimatu, usuwając z atmosfery dwutlenek węgla. Ale w krótszej skali czasowej mogą przyczyniać się do ocieplania, uwalniając do atmosfery metan – ważny element klimatycznych sprzężeń zwrotnych. Jaka będzie relacja między bagnami a klimatem, zależy w dużej mierze od nas. Osuszanie mokradeł to jeden z czynników przyspieszających globalne ocieplenie, ponieważ powoduje szybkie biologiczne utlenianie zawartego w torfie węgla i jego emisję do atmosfery w postaci dwutlenku węgla. Emisje CO2 z osuszonych torfowisk, obejmujących zaledwie ok. 0,5% powierzchni lądów, odpowiadają aż za 5% antropogenicznych emisji gazów cieplarnianych. Możemy ich uniknąć, przywracając na osuszonych niegdyś torfowiskach warunki bagienne i zaprzestając ich rolniczego wykorzystania.

Mokradła – w ujęciu Konwencji Ramsarskiej – to nie tylko bagna, ale też śródlądowe ekosystemy wodne i wodno-błotne oraz płytkie przybrzeżne wody morskie. Wszystkie są wrażliwe na obserwowany wzrost temperatury i zmiany rozkładu opadów. Bezpośrednim skutkiem utraty mokradeł dla człowieka jest wyczerpywanie się zasobów wody użytkowej, wymieranie populacji poławianych ryb czy zaburzenie lokalnego mikroklimatu. Dlatego, tak jak ochrona klimatu musi być częścią całościowych działań na rzecz ochrony biosfery, tak ochrona mokradeł powinna być nierozłącznym elementem mądrej polityki klimatycznej.

Powiązane artykuły

Powodzie i susze – jak chronić ludzi w zgodzie z naturą Przyroda a zmiany klimatu – kto winien, kto traci ClientEarth pozywa Elektrownię Bełchatów Zmiany klimatu: czy jest gorzej niż się spodziewaliśmy? Zmiany klimatu: Arktyka