Pierwszy dostępny test do wykrywania nowego GMO
Pierwszy dostępny test do wykrywania nowego GMO przy zastosowaniu edycji genomu.
Warszawa, 7 września 2020. IFOAM Organic Europe (Międzynarodowa Federacja Rolnictwa Ekologicznego) wraz z innymi organizacjami pozarządowymi, stowarzyszeniem producentów żywności i pasz bez GMO (VLOG) oraz handlowcami żywności, informują, że została opracowana i opublikowana metoda wykrywania produktów wyprodukowanych przy pomocy nowej techniki hodowlanej – edycji genomu. [1] Nowe badania obalają oświadczenia przemysłu biotechnologicznego i niektórych twórców prawa, że nowe produkty GMO uzyskane za pomocą edycji genomu są nie do odróżnienia od innych produktów bez GMO i dlatego nie mogą być uregulowane prawnie. [2]
Nowa metoda pozwala na wykrycie rzepaku odmiany tolerancyjnej na herbicyd, uzyskanej metodą edycji genomu – nowego GMO. Metoda ta pozwoli krajom członkowskim UE na testowanie w celu zapobiegania nielegalnemu wprowadzaniu niedopuszczonych produktów GMO do łańcucha żywności i pasz. Dotychczas kraje członkowskie UE nie miały możliwości sprawdzania produktów importowanych na obecność modyfikowanego genetycznie rzepaku z USA i Kanady. Nowa metoda pozwoli także firmom żywnościowym, handlowcom, jednostkom certyfikującymi i krajowym inspekcjom bezpieczeństwa żywności na sprawdzanie czy produkty nie zawierają genetycznie modyfikowanego rzepaku.
Heike Moldenhauer, doradca Niemieckiego Stowarzyszenia Producentów Żywności bez GMO (VLOG), powiedziała: “Ta nowa metoda wykrywania jest kamieniem milowym w ochronie konsumentów i producentów. Urzędy mogą od teraz identyfikować niedopuszczone rośliny uzyskane metodą edycji genomu. Pomoże to pszczelarzom, rolnikom, hodowcom, producentom żywności i pasz oraz handlowcom utrzymać łańcuchy żywnościowe bez GMO i spełniać oczekiwania konsumentów na żywność bez GMO”.
Nowa metoda została opublikowana w piśmie naukowym Food. [3] Pozwala ona na wykrycie odmiany rzepaku SU Canola amerykańskiej firmy Cibus, odpornej na niektóre herbicydy. [4] Austriacka Agencja Ochrony Środowiska (Umweltbundesamt), członek Europejskiej Sieci Laboratoriów GMO oceniła tę metodę, jako spełniającą standardy prawne UE.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości dwa lata temu wydał wyrok, że organizmy uzyskane przy pomocy metody edycji genomu podlegają prawu UE dotyczącemu GMO. Trybunał orzekł, że wyłączanie nowego GMO spod prawa unijnego jest sprzeczne z celem regulacji oraz nie spełnia zasady przezorności zawartej w traktatach stanowiących podstawy prawa unijnego i będących podstawą zasad bezpieczeństwa żywności. [5]
Nowa metoda testowania pokazuje, że prawo UE określające GMO może być również zastosowane do nowych rodzajów GMO uzyskanych metodą edycji genomu, co pozwoli na utrzymanie wysokich standardów bezpieczeństwa żywności.
Franziska Achterberg, dyrektor ds polityki żywności Greenpeace EU powiedziała: “Najwyższy sąd UE orzekł, że rośliny uzyskane metodą edycji genomu są regulowane prawem dotyczącym GMO i jest to konieczne dla ochrony konsumentów i środowiska. Wypowiedzi, że rośliny uzyskane metodą edycji genomu są nie do wykrycia i dlatego nie mogą być uregulowane prawem dotyczącym GMO, są nieuprawnione. Wykazaliśmy, że rośliny GMO uzyskane metodą edycji genomu mogą być wykrywane. Nie ma już wymówek, że nowego GMO nie da się podporządkować istniejącemu prawu dotyczącemu bezpieczeństwa GMO i znakowania nowego GMO. Komisja Europejska i rządy muszą stosować nowe metody wykrywania i rozwijać procedury, które będą identyfikować produkty uzyskane z zastosowaniem metody edycji genomu.”
Dr John Fagan z Health Research Institute (Iowa, USA) powiedział: “Metoda, którą rozwinęliśmy pozwala wykryć prawdopodobnie najtrudniejszą klasę edycji genomu – modyfikacji pojedynczego elementu w kodzie genetycznym. Od czasu, gdy środowisko naukowe stosuje podobne podejście od dwudziestu lat do wykrywania bardziej złożonego GMO, jest bardziej prawdopodobne, że to podejście może być użyte do opracowania metod wykrywania większości, jeśli nie wszystkich, produktów uzyskanych metodą edycji genomu. Dobra wiadomość to, że procedury i wyposażenie laboratorium może być podobne do tego, które jest znane wszystkim urzędowym i komercyjnym laboratoriom.”
[1] Termin „edycja genomu” (‘genome editing’) jest często używany w odniesieniu do nowych technik hodowlanych, które umożliwiają uzyskanie nowych cech bez dodawania obcego materiału genetycznego. Najbardziej znaną metodą jest CRISPR-Cas. Oprócz zamierzonych zmian, edycja genomu powoduje również niezamierzone zmiany genetyczne, które moga wpływać na bezpieczeństwo produktu dla ludzi i środowiska. Długoterminowy wpływ GMO na zdrowie i środowisko nie został dotąd zbadany. Obecnie na rynku dostępne są dwa produkty uzyskane metodą edycji genów, które są uprawiane w Północnej Ameryce: rzepak Cibus’ SU Canola i soja Calyxt o wysokiej zawartości kwasu oleinowego.
[2] Badania zostały przeprowadzone przez konsorcjum pod kierownictweme Dr Johna Fagana w Health Research Institute (Iowa, USA). Badania zostały sfinansowane przez organizacje: Greenpeace European Unit, Greenpeace Germany, Sustainability Council of New Zealand; Stowarzyszenie Producentów Żywności bez GMO VLOG (Niemcy), ARGE Gentechnik-frei (Austria), the Non-GMO Project (USA); Organic and Natural Health Association (USA); Międzynarodową Federację Rolnictwa Ekologicznego IFOAM Organics Europe i SPAR – wiodącą sieć handlową w Austrii.
[3] Fagan, J., Chhalliyil, P., Ilves, H., Kazakov, S., Howard, S., Johnston, B., 2020, A Real-Time Quantitative PCR Method Specific for Detection and Quantification of the First Commercialized Genome-Edited Plant. In: Foods, [Link to online publication]
[4] rzepak SU Canola powstał przy zasosowaniu metody edycji genomu o nazwie oligo-ukierunkowanej mutagenezy (ODM).
[5] Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości C-528/16, para 53. 25 lipca 2018
Powiązane artykuły
Jeśli nie zaznaczono inaczej, materiał nie może być powielany bez zgody redakcji.