Warsaw Climate Talks: Odtworzone mokradła jako szansa dla klimatu i rolnictwa

8 września 2025 roku w Warszawie odbyła się trzecia edycja Warsaw Climate Talks. Tym razem eksperci z Polski i Niemiec skupili się na roli odtwarzanych mokradeł i torfowisk w walce ze zmianą klimatu i rozwojem innowacyjnego rolnictwa. To właśnie te unikalne ekosystemy mogą okazać się jednym z najskuteczniejszych narzędzi w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych oraz przeciwdziałaniu suszom.

Mokradła – naturalny sojusznik w walce ze zmianą klimatu

Otwarcia spotkania dokonał ambasador Niemiec w Polsce, Miguel Berger. Podkreślił on, że ponowne uwodnienie torfowisk to nie tylko działanie przyrodnicze, ale strategiczny element polityki klimatycznej. – „Rolnictwu musi się opłacać udział w tych działaniach, tak aby ochrona środowiska szła w parze z opłacalnością gospodarowania” – zaznaczył Berger, wskazując na konieczność tworzenia rozwiązań sprzyjających rolnikom.

Torfowiska w swojej naturalnej postaci działają jak gigantyczne magazyny węgla i wody. Kiedy są osuszane, stają się źródłem emisji CO₂. Ich odtwarzanie – poprzez podniesienie poziomu wód gruntowych – nie tylko redukuje emisje, ale także przyczynia się do lokalnej poprawy bilansu wodnego. To szczególnie istotne w Polsce, gdzie coraz częściej obserwuje się skutki wieloletnich susz.

Wyzwania i możliwe rozwiązania

W pierwszym panelu dyskusyjnym, prowadzonym przez Monikę Łaskawską-Wolszczak z Centrum Ochrony Mokradeł, politycy i eksperci zgodzili się, że kluczowe znaczenie w procesie odtwarzania mokradeł ma współpraca resortów środowiska i rolnictwa. Jak wskazała prowadząca: – „Usprawnienie systemowych rozwiązań na rzecz zatrzymania wody w krajobrazie to konieczność naszych czasów.”

Przykłady oddolnych działań już istnieją. W części gospodarstw rolnicy samodzielnie podejmują próby poprawy uwodnienia swoich gruntów. Jednak, jak podkreślano, aby takie działania stały się częścią szerszej transformacji, potrzebne są ramy prawne, system wsparcia finansowego oraz długofalowe planowanie.

Rolnictwo bagienne jako innowacyjna ścieżka

Szerokim echem odbiła się druga część rozmów, poświęcona tzw. rolnictwu bagiennemu (paludikultury). To podejście, które zakłada uprawy i hodowlę dostosowaną do warunków wilgotnych gleb torfowych, bez ich osuszania. Bagienna biomasa – np. trzciny, turzyce czy sitowie – może służyć jako surowiec energetyczny, budowlany czy paszowy.

Rolnicy obecni na konferencji podkreślali, że dla rozwoju paludikultury kluczowe są stabilne łańcuchy dostaw i dostęp do rynku. – „Rolnicy potrzebują przede wszystkim długoterminowego bezpieczeństwa – wiedzy, że ta forma gospodarowania będzie wspierana i opłacalna” – mówili uczestnicy panelu.

Polska i Niemcy: wspólne cele, wspólne doświadczenia

Zdaniem Franziski Tanneberger, dyrektorki Greifswald Moor Centrum, oba kraje stoją wobec zbliżonych wyzwań. – „Jeśli chodzi o torfowiska, Polska i Niemcy mają ze sobą wiele wspólnego. Możemy się wspierać i uczyć od siebie nawzajem.” – podsumowała.

Warsaw Climate Talks po raz pierwszy odbyły się w 2023 roku i od tego momentu zyskują na znaczeniu jako platforma dialogu polsko-niemieckiego w kwestiach polityki klimatycznej. W poprzednich latach poruszano temat miksu energetycznego przyszłości i roli rolnictwa w osiąganiu neutralności klimatycznej. Tegoroczna edycja po raz pierwszy w centrum zainteresowania postawiła ekosystemowe rozwiązania o wysokim potencjale redukcyjnym.

Perspektywy na przyszłość

Dyskusja o odtwarzaniu mokradeł nie sprowadza się jedynie do ekologii – to także rozmowa o gospodarce rolnej, bezpieczeństwie żywnościowym i przyszłości obszarów wiejskich. W obliczu kryzysu klimatycznego eksperci są zgodni: mokradła muszą być traktowane jako część polityk rolnych i klimatycznych, a nie jako marginalny temat ochrony przyrody.

Warszawskie spotkanie pokazało, że torfowiska stają się przestrzenią innowacji – zarówno technologicznych, jak i społecznych. Ich odtworzenie daje szansę na połączenie ochrony klimatu z nowymi modelami gospodarowania, które mogą okazać się kluczowe dla przyszłości europejskiego rolnictwa.