Regeneracja! po raz czwarty. Rośniemy i nie zatrzymujemy się

15/09/2025

Dąbrowa Górnicza przez dwa wrześniowe dni (5.09 i 06.09) stała się sercem progresywnej debaty ekonomicznej w Polsce. IV Kongres Regeneracja! organizowany przez Polską Sieć Ekonomii, największe i najważniejsze forum dla tych, którzy szukają sprawiedliwych odpowiedzi na wyzwania współczesności, zgromadził blisko 850 osób. Była to edycja przełomowa – nie tylko dlatego, że po raz pierwszy trwała dwa dni, ale dlatego, że coraz wyraźniej widać, iż Regeneracja! staje się obowiązkowym punktem w kalendarzu wszystkich, którzy myślą o przyszłości gospodarki, pracy i społeczeństwa w epoce kryzysów klimatycznych i technologicznych.

Miasto – symbol przemiany

Nieprzypadkowo gospodarzem Kongresu ponownie została Dąbrowa Górnicza. Miasto o przemysłowej i rewolucyjnej historii, które dziś odważnie podąża ścieżką zielonej transformacji, okazało się idealnym miejscem do debat o przyszłości. Pałac Kultury Zagłębia i Fabryka Pełna Życia wypełniły się uczestnikami rozmawiającymi o pracy, mieszkalnictwie, kulturze czy energetyce. Dawne centrum przemysłowe stało się na dwa dni laboratorium nowoczesnej i sprawiedliwej gospodarki.

Ekonomia, która szuka nowego modelu

Kongres, organizowany przez Polską Sieć Ekonomii, pozostał wierny gospodarczemu rdzeniowi. Kluczowe wystąpienie wygłosił prof. Marcin Piątkowski, ekonomista Banku Światowego i wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego. W rozmowie z prof. Joanną Senyszyn i dr. Michałem Możdżeniem podkreślił jedno: Polska stoi przed koniecznością wypracowania nowego modelu rozwoju. Dawne źródła sukcesu wyczerpały się – dziś potrzebne są instytucje silne, inkluzywne, zdolne połączyć innowację z równością.

Tę diagnozę żywo zilustrowała debata między byłym premierem Mateuszem Morawieckim a Adrianem Zandbergiem z Partii Razem. Sala pękała w szwach, napięcie sięgało zenitu, a retoryczne ciosy obu stron wywoływały burzę emocji. To obraz Kongresu: żywa polityka w najostrzejszej formie, ale w klimacie otwartej wymiany myśli.

Kryzys mieszkaniowy i „betonowe złoto”

Jednym z najważniejszych tematów był kryzys mieszkaniowy. Na podstawie raportu Polskiej Sieci Ekonomii „Betonowe złoto. Jak poprawić dostępność mieszkań w Polsce?” debatowano o spirali cen i rosnącym przeludnieniu. Paneliści wskazywali na konieczność odbudowy budownictwa społecznego, rozwoju spółdzielczości i – najbardziej kontrowersyjnie – wprowadzenia podatku katastralnego. Dyskusja nie tylko diagnozowała problem, ale stała się politycznym pojedynkiem o wizję tego, czy mieszkanie w Polsce nadal ma być marzeniem czy prawem.

Kultura w dobie sztucznej inteligencji

Nowym elementem była ścieżka Regeneracja! Kultury. Cieszyła się tak ogromnym zainteresowaniem, że część debat przenosiła się na korytarze. Filozofowie Andrzej Leder i Jan Sowa, pisarz Zygmunt Miłoszewski czy autorka i aktywistka Magdalena Okraska spierali się o kształt twórczości w epoce dominacji algorytmów. Dyskutowano o odpowiedzialności platform cyfrowych i konieczności opracowania nowych modeli wynagradzania.

Spotkanie z autorami podcastu „Dwie Lewe Ręce” – Marcinem Giełzakiem i Jakubem Dymkiem – pokazało zaś, że kultura to również ironia, narracja i nowe języki opisywania współczesności.

Od gospodarki po energetykę

Ścieżka gospodarcza, najobszerniejsza z całego kongresu, przyciągnęła reprezentantów NBP i BOŚ. Duże emocje wywołał pomysł tzw. podatku zdrowotnego od korporacji szkodzących zdrowiu publicznemu. Z kolei w Regeneracji! Energetyki poruszano kwestię obywatelskiej energetyki jako gwarancji bezpieczeństwa – zarówno przed kryzysem klimatycznym, jak i geopolitycznym.

Spotkanie ludzi, nie tylko idei

Choć nazwiska panelistów gwarantowały medialne hity, prawdziwą siłą Regeneracji! okazały się setki zwykłych uczestników przyjeżdżających z całej Polski. To oni tworzyli klimat współpracy. Warsztaty nie były dodatkiem – stały się doświadczeniem wspólnotowym. Projektowanie chatbotów dla związków zawodowych, ćwiczenia kompetencji w zielonej energetyce czy wikimaraton ekonomiczny, podczas którego wspólnie edytowano artykuły w Wikipedii, zamieniły teorię w praktykę. Sala warsztatowa tętniła dynamiką – rozmowami, śmiechem, a nierzadko sporami, które jednak kończyły się współpracą.

Regeneracja to dopiero początek

IV edycja pokazała siłę Kongresu jako miejsca spotkania środowisk, które na co dzień rzadko siadają przy jednym stole – ekonomistów, polityków, aktywistów, artystów i obywateli. Jan Oleszczuk-Zygmuntowski, współprzewodniczący PLSE, podkreślił: „Coraz więcej Polek i Polaków szuka odpowiedzi na pytanie, jak zbudować sprawiedliwą gospodarkę, która łączy lokalność, innowacje i solidarność”.

Nie był to zwykły kongres. To przestrzeń, w której rodzą się pomysły, strategie i – co równie ważne – wspólnotowe więzi. Regeneracja! to nie tylko konferencja. To kuźnia społecznej wyobraźni.