60 proc. komitetów audytu nie zajmuje się regularnie kwestiami zmian klimatu
87 proc. przedstawicieli komitetów audytu uważa edukację za niezbędną dla osiągnięcia postępów w dziedzinie klimatu
Brak jasnej strategii uniemożliwia komitetom audytu właściwy i skuteczny nadzór nad procesami dotyczącymi ograniczania zmian klimatu, prowadzonymi w ich instytucjach – wynika z raportu The Audit Committee Frontier – addressing climate change, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte. W globalnym badaniu prawie połowa przedstawicieli komitetów audytu ocenia, że nie ma zasobów i zaplecza potrzebnego do skutecznego zajęcia się tą tematyką i zrozumienia wpływu zmian klimatu na biznes. Zdolność wypełniania obowiązków regulacyjnych w zakresie ograniczania ryzyk klimatycznych i planów dekarbonizacji najczęściej deklarują przedstawiciele Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki.
Komitety audytu, jako zespoły złożone z członków rady nadzorczej, odpowiedzialne za nadzór nad sprawozdawczością finansową w spółkach, są ważnym elementu ładu korporacyjnego. Ich rola, wraz ze wzrostem znaczenia czynników ESG (Environment, Social, Governance) w codziennej działalności biznesowej, zaczyna ewoluować, aby adekwatnie odzwierciedlać potrzeby firm także w tym zakresie. Muszą one dokładnie rozumieć, w jaki sposób zagrożenia ESG w tym przede wszystkim środowiskowe i klimatyczne wpływają lub mogą wpływać na firmę i jak ma to związek z wartością przedsiębiorstwa. Mają do odegrania kluczową rolę zapewniając, że jakość informacji na temat czynników zrównoważonego rozwoju, w tym zmian klimatu, jest porównywalna i spełnia równie wysokie standardy jak raportowane informacje finansowe.
Dla wielu komitetów audytu włączanie założeń i wpływu zmian klimatu na biznes i biznesu na klimat (tzw. podwójna materialność) zarówno do sprawozdawczości finansowej, jak niefinansowej jest trudnym zadaniem.
Na początek firmy powinny ocenić własne profile ryzyka klimatycznego, ustalić plany zmniejszania śladu węglowego w działalności własnej i łańcucha dostaw oraz dokładnie informować otoczenie o swoich działaniach i postępach. Mając to na uwadze, w drugim etapie muszą określić, w jaki sposób te założenia powinny być odzwierciedlone w sprawozdaniach i prognozach wyników finansowych na podstawie oceny wpływu tych ryzyk na przedsiębiorstwo i jego model biznesowy w perspektywie strategicznej
Irena Pichola, partnerka, liderka zespołu ds. zrównoważonego rozwoju w Polsce i Europie Środkowej, Deloitte
W badaniu, przeprowadzonym przez Deloitte w 40 państwach i obejmującym ponad 350 komitetów audytu, przedstawiciele regionu EMEA najczęściej deklarowali, że regularnie prowadzą dyskusje związane ze zmianami klimatu. 55 proc. uwzględnia ten temat w swoich programach przynajmniej raz w roku, w porównaniu z zaledwie 34 proc. komitetów audytu w obu Amerykach i 31 proc. w regionie Azji i Pacyfiku. Jednocześnie, nadal ogólnie na całym świecie prawie 60 proc. członków komitetów ds. audytu twierdzi, że nie omawia regularnie zmian klimatu.
Poważnym problemem dla członków komitetów audytu jest już sama niewystarczająca znajomość zagadnień zmian klimatu. Tu ponownie przy ogólnych wskazaniach znajomości tej tematyki na poziomie zaledwie 47 proc., najlepiej wypada region EMEA, w którym 62 proc. respondentów stwierdziło, że niektórzy lub wszyscy członkowie komitetu ds. audytu znają i rozumieją kwestie związane z klimatem. W Amerykach tak deklarowało 51 proc. badanych, a w regionie Azji i Pacyfiku tylko 41 proc.
Również rozmowy z członkami rad nadzorczych wyraźnie pokazują kluczową rolę edukacji oraz wymiany doświadczeń między członkami rad nadzorczych różnych firm i branż w strategicznym podejściu firm do kwestii wyzwań klimatycznych. Deloitte na świecie i w Polsce, aktywnie włącza się w wysiłek różnych środowisk podnoszących wiedzę członków rad nadzorczych, oraz w budowanie kanałów komunikacji między nimi a zarządami firm. Jedną z kluczowych platform podnoszenia wiedzy rad nadzorczych w kwestiach ich obowiązków klimatycznych jest Chapter Zero Poland – polska platforma programu Światowego Forum Ekonomicznego Corporate Governance Initiative, która została utworzona przy Forum Odpowiedzialnego Biznesu ze wsparciem Deloitte.
Wyzwaniem brak strategii i niedoskonała sprawozdawczość
Ankietowani określili zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne wyzwania, przed którymi stoją komitety audytu, jeśli chodzi o przeciwdziałanie zmianom klimatu.
Główną przeszkodą wewnętrzną, na którą najczęściej (65 proc.) wskazywali ankietowani, był brak jasnej strategii działań w zakresie redukcji emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych, a także planu działania z uzgodnionymi momentami kluczowymi („Mapą drogową działań”) oraz braku sposobu na pociągnięcie kierownictwa do odpowiedzialności za te aktywności lub ich brak. Na kolejnym miejscu (46 proc.) znalazła się niska jakość dostępnych danych, co może prowadzić do braku praktycznych założeń i informacji potrzebnych do podejmowania decyzji dotyczących zmian klimatu i odpowiedzi firmy na te zmiany (czy to działań motywacyjnych, czy adaptacyjnych).
Wśród wyzwań zewnętrznych kluczowe obawy członków komitetów audytu dotyczą braku wspólnych standardów sprawozdawczości (60 proc) oraz zmieniającego się otoczenia regulacyjnego (46 proc.). Tyle samo uważa też, że niezbędna jest współpraca z podmiotami zewnętrznymi (tj. partnerstwa technologicznego lub rynkowego), aby osiągnąć rzeczywisty postęp. Jedna trzecia wskazała również, że wyzwaniem jest adekwatne dostosowanie do zachodzących zmian oferowanych produktów i usług.
Zdaniem ekspertów Deloitte organizacje muszą podjąć działania wewnętrze, aby przygotować się na ewentualne skutki regulacyjne, ponieważ 42 proc. respondentów twierdzi, że jest obecnie rozczarowanych siłą i szybkością reakcji organizacji na zmiany klimatu. Co więcej, aż 70 proc badanych wskazuje, że ich instytucje nie ukończyły kompleksowej oceny ryzyka wpływu zmian klimatu na biznes, w związku z czym sprawozdania finansowe w wielu przypadkach nie odzwierciedlają ich konsekwencji dla obecnych i przyszłych wyników (co sugerują wytyczne TCFD w zakresie ujawnień dotyczących wpływu klimatu).
Wyniki badania wydają się wskazywać na niepokój dużej części komitetów audytu dotyczący tempa zmian w ich organizacjach. Niezbędne są zmiany regulacyjne, które mogą pomóc, zwiększając pilność wprowadzenia wymaganych rozwiązań. Skuteczność i pewność sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju może poprawić też ustanowienie Rady ds. Standardów Zrównoważonego Rozwoju w ramach Fundacji MSSF
Dorota Snarska-Kuman, partnerka w Dziale Audit & Assurance, liderka Programu Rady Nadzorcze, Deloitte
Już teraz komitety potrzebują lepszej edukacji w zakresie klimatu
Według ekspertów Deloitte, podczas gdy komitety audytu zaczynają zastanawiać się, w jaki sposób założenia dotyczące przyszłości powinny być odzwierciedlone w sprawozdaniach finansowych i ocenach ryzyka, już teraz można podjąć szereg niezbędnych aktywności. Aby usprawnić proces podejmowania decyzji i skierować rady i ich organizacje na skuteczną ścieżkę reagowania na wyzwania kryzysu klimatycznego, respondenci zalecają trzy główne obszary działania: poprawa edukacji klimatycznej dla komitetów audytu (87 proc.); zapewnienie dobrej informacji w ramach regularnego raportowania do zarządu (79 proc.); oraz zadbanie o wewnętrzną zgodność między strategią korporacyjną a strategią klimatyczną (78 proc.).
Środowisko biznesowe musi zająć się pilnymi wyzwaniami związanymi ze zmianami klimatu. Dzięki lepszej edukacji i zaangażowaniu komitety audytu mogą pomóc swoim organizacjom w podejmowaniu bardziej zdecydowanych działań w tym zakresie. W tym celu można oceniać własne profile ryzyka, ustanawiać plany zmniejszenia śladu węglowego, wprowadzać globalne standardy ESG i dokładnie informować o postępach
Dorota Snarska-Kuman
O raporcie
The Audit Committee Frontier – addressing climate change to pierwszy z serii raportów Deloitte opierających się na globalnym badaniu przeprowadzonym we wrześniu 2021 r. wśród ponad 350 członków komitetów audytu, w większości przypadków – ich przewodniczących. Odpowiedzi były zbierane w 40 krajach w obu Amerykach, regionie Azji i Pacyfiku (APAC) oraz Europie, Bliskim Wschodzie i Afryce (EMEA).
Pełny raport do pobrania znajduje się tutaj.
Powiązane artykuły
Jeśli nie zaznaczono inaczej, materiał nie może być powielany bez zgody redakcji.