Połączona Puszcza Polska – rewolucja w ochronie lasów
Takiej inicjatywy na skalę Polski jeszcze nie było. Połączona Puszcza Polska to nowatorska idea, której celem jest stworzenie jak największego obszaru cennych przyrodniczo lasów, które przetrwają w nienaruszonej formie. W ten sposób uda się stworzyć spójny organizm z lasów znajdujących się na terenie całego kraju. A będzie to możliwe dzięki połączeniu różnych środowisk i wsparciu zwykłych ludzi, a także merytorycznej opiece Fundacji Las Na Zawsze.
Wszystko zaczęło się od jednego telefonu – wspomina wiceprezes fundacji, Paweł Krzemiński. Zaprzyjaźnione stowarzyszenie poprosiło nas o pomoc przy wykupie i zabezpieczeniu niezwykle cennego lasu Wytrzyszczka w województwie małopolskim, który został wystawiony na sprzedaż. Była duża szansa, że zostanie zniszczony, dlatego też zrobiliśmy wszystko, co było możliwe, żeby odkupić unikalne 4.5 hektara dzikiego i bioróżnorodnego terenu. Udało się, ale wiedzieliśmy, że to dopiero początek.
Dziś Fundacja Las Na Zawsze chroni ponad 40 hektarów cennych przyrodniczo obszarów leśnych w różnych częściach Polski. Cel jest ambitny – na początkowym etapie tworzenia Puszczy Polskiej fundacja chce pozyskać obszar leśny o wielkości minimum 2000 hektarów – tyle, ile wynosi powierzchnia Ojcowskiego Parku Narodowego. W dłuższej perspektywie fundacja chce stworzyć sieć dojrzałych, zróżnicowanych lasów na terenie całego kraju. W Polsce, w której zaledwie 1% powierzchni stanowią parki narodowe, taka obywatelska idea może być dużym wsparciem dla ginącej natury.
Jak to działa w praktyce?
Fundacja Las Na Zawsze zaprasza do współpracy wszystkich – od lokalnych społeczności, przez aktywistów i aktywistki, aż po osoby ze świata biznesu. Tak naprawdę każdy, komu zależy na ochronie przyrody, może włączyć się w projekt. Ochrona lasów wymaga wspólnej i kompleksowej pracy – zarówno organizacji rządowych, trzeciego sektora, ale też zwykłych ludzi, którzy rozumieją potrzebę zachowania natury w jak najmniej zmienionej formie, szczególnie w dobie postępującej antropopresji.
W pierwszej kolejności wyszukiwane są dojrzałe, bioróżnorodne lasy, których ochrona jest szczególnie ważna. Tereny są wytyczane w porozumieniu z ekspertkami i ekspertami z Instytutu Nauk Leśnych i Wydziału Leśnego Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Lasy te znajdują się w rękach prywatnych, dlatego fundacja, przy pomocy środków zebranych od ludzi, odkupuje je i… pozostawia w nienaruszonej postaci. Takie działanie zabezpieczane jest kontraktem ekokonserwacyjnym, który uniemożliwia jakiekolwiek wykorzystanie lasów do celów komercyjnych, np. działań gospodarczych, na kolejne pokolenia.
W założeniu Połączona Puszcza Polska ma stać się żyjącą siecią lasów, która będzie funkcjonowała w tak dużej skali, jak to tylko możliwe. Im więcej osób przyłączy się do inicjatywy, tym większa puszcza powstanie.
Inicjatywa zyskuje poparcie także wśród innych organizacji i w oczach ekspertów. Ryszard Kulik, doktor psychologii, przyrodnik, aktywista, związany z Fundacją Klub Myśli Ekologicznej, tak wypowiada się o projekcie:
“Najważniejsza wiadomość w historii ludzkości brzmi: bezpowrotnie tracimy planetarne życie – żyjemy w czasach wielkiego wymierania gatunków. Większość z n ich zamieszkuje lasy, które są bezwzględnie eksploatowane gospodarczo. Potrzebujemy zatem skutecznej ochrony dzikiej przyrody. Jednym z ważnych działań w tym kierunku jest wykupywanie lasów prywatnych i pozostawianie ich przyrodzie.“
Dlaczego to ważne?
Dojrzałe, rodzime lasy mają ogromną wartość przyrodniczą. Dzięki temu, że nie były istotnie zmieniane przez człowieka, miały szansę na nieskrępowany rozwój bioróżnorodnego środowiska, w którym swoje schronienie znajdują między innymi zagrożone lub praktycznie wymarłe gatunki roślin i zwierząt. Ponadto lasy wspierają nas w walce ze zmianami klimatu, oczyszczają powietrze i wiążą dwutlenek węgla, a także regulują obieg wody w przyrodzie, co w naturalny sposób zatrzymuje erozję gleby oraz stepowienie terenów, które staje się realnym problemem w całej Europie.
Stworzenie przyrodzie przestrzeni do samoregulacji pozwala też na obserwację jej naturalnego cyklu, rozwój sprzyjającej biosfery i stworzenie bezpiecznych siedlisk dla wielu organizmów. Na obecnym etapie, dzięki działalności fundacji, udało się już zabezpieczyć wiele siedlisk cennych gatunków, między innymi salamandry plamistej, gniadosza czy strzyżyka.
Ale nie należy też zapominać o aspekcie edukacyjnym – Połączona Puszcza Polska ma realną szansę stać się cennym dziedzictwem dla kolejnych pokoleń, które otrzymają możliwość kontaktu z naturą w jak najmniej zmienionej formie. Przebywanie w lesie przynosi też wymierne korzyści dla naszego dobrostanu, wycisza i relaksuje. Nie bez powodu coraz większą popularnością cieszą się też takie aktywności, jak leśna edukacja, lasoterapia czy spacery z przyrodnikami.
Podobne inicjatywy z powodzeniem działają już w krajach Europy Zachodniej, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Australii czy Ameryce Południowej, a tematyka ochrony lasów od jakiegoś czasu staje się coraz bardziej palącym problemem, który wymaga konkretnych rozwiązań i przemyślanego działania na jak największą skalę.
Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że dopiero po 24 latach jest planowany kolejny park narodowy, to każda nowa inicjatywa wydaje się cenna. Warto też spojrzeć na statystyki w szerszej perspektywie – aktualnie łączna powierzchnia parków narodowych stanowi tylko 1% obszaru Polski. Tymczasem w Norwegii parki narodowe zajmują 6% powierzchni kraju, w Czarnogórze 8%, nie wspominając o Islandii, gdzie liczby dochodzą do 11%.
Fundacja Las Na Zawsze – pomysłodawca Połączonej Puszczy Polskiej – ma na swoim koncie wiele sukcesów związanych z ochroną i sadzeniem nowych lasów w duchu bioróżnorodności. Aktualnie pod ich ochroną znajduje się ponad 400 000 m2 dojrzałych lasówi odpowiadają za nasadzenia 1 906 507 m2 nowych. Fundacja jest też od lat wspierana przez największe marki, m.in. Orange i Decathlon oraz wielu artystów takich jak Dawid Podsiadło, Łukasz L.U.C. Rostkowski czy Sarsa.
Na stronie polaczonapuszczapolska.pl można dowiedzieć się więcej o samej idei, a także dołączyć do projektu.
Żródło: materiał prasowy Fundacji Las na Zawsze
Jeśli nie zaznaczono inaczej, materiał nie może być powielany bez zgody redakcji.