Nowe rezerwaty przyrody w Polsce – w stronę dzikiej przyszłości

Polska mapa przyrodnicza wzbogaciła się w ostatnich tygodniach o kolejne cenne punkty – nowe rezerwaty przyrody. Każdy z nich jest nie tylko obszarem chronionym, ale również fragmentem większej opowieści o różnorodności biologicznej naszego kraju. Od śląskich lasów, przez nadmorskie wydmy, po torfowiska i pradawne dąbrowy – nowe rezerwaty pokazują, że natura wciąż potrafi zaskakiwać swoją złożonością i bogactwem.

8 sierpnia 2025 roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu powołała największy jak dotąd rezerwat przyrody w województwie – Koszatka (138,72 ha). Nazwa nie jest przypadkowa: chronione jest tu jedno z nielicznych w Polsce stanowisk koszatki leśnej – niewielkiego, rzadkiego ssaka z rodziny popielicowatych. Rezerwat zajmuje dwa oddzielone fragmenty lasu, połączone ze sobą otuliną. To przestrzeń nie tylko dla samej koszatki, ale także dla całego bogactwa leśnego ekosystemu. Niedaleko, w gminie Kietrz, powołano rezerwat Nowy Dwór (31,68 ha), którego sercem są grądy o wyjątkowo nietypowym składzie. Klon jawor i lipa dominują w drzewostanie, a w niższych partiach usytuowały się łęgi z jesionem i olszą. Interesującą częścią rezerwatu są również wychodnie skał z okresu dolnego karbonu – rzadko spotykane na powierzchni w tym regionie.

Na północy Polski, 19 sierpnia, utworzono rezerwat Wydma Lubiatowska (107,68 ha) w gminie Choczewo. To perła wśród polskich wydm nadmorskich, gdzie chroniony jest cały kompleks wydm i zagłębień międzywydmowych wraz z unikatowymi biocenozami, jakie mogą się rozwijać tylko na styku morza i lądu. Wydmy, często postrzegane jako fragment „piaskowej pustyni”, w istocie są żywym, dynamicznym ekosystemem, który wciąż podlega przebudowie pod wpływem wiatru i fal.

Lubelszczyzna wzbogaciła się z kolei o trzy nowe obszary. Rezerwat Kahiża (104,79 ha) chroni misę dawnego jeziora z bogatymi osadami organicznymi – torfami i gytią – będącymi zapisem naturalnych procesów trwających tam od tysięcy lat. W gminie Chełm powstał Starodrzew Sosnowy (21,65 ha), unikatowy fragment boru bagiennego z 180-letnimi sosnami, gdzie w runie królują bagno zwyczajne i żurawina błotna. Z kolei Zakrzów (51,92 ha) to ostoja łęgów i olsów nad naturalnie meandrującym Wieprzem. Bogactwo martwego drewna sprzyja tu życiu owadów – stwierdzono aż 178 gatunków chrząszczy, w tym siedem wpisanych na polską czerwoną listę.

W Nowym Targu powiększono jeden z najstarszych rezerwatów w Polsce – Bór na Czerwonem, który w tym roku obchodzi swoje 100-lecie. Dzięki rozszerzeniu granic ze 115 do 195 ha pod ochroną znalazły się dodatkowe świerczyny bagienne, stanowiące ważne siedlisko torfowiska wysokiego.

Szczególną uwagę przyciąga jednak Podlaskie. 15 września ogłoszono powstanie aż jedenastu nowych rezerwatów – od źródlisk nad Szeszupą i torfowisk wokół jeziora Krejwelanek, po najstarsze dąbrowy w Puszczy Knyszyńskiej i lasy pełne rzadkich porostów. Połomin obejmuje 250-letnie dęby, najstarsze w całej puszczy, a Romanówka skrywa starodrzew dębu bezszypułkowego o wieku 124–132 lat, w towarzystwie takich gatunków jak gładysz paprociowaty – relikt dawnych lasów. Natomiast Sokoli Las został powołany specjalnie z myślą o ochronie porostów – w tym granicznika płucnika, wskaźnika lasów naturalnych. Jeszcze inny charakter ma Osada Wydmowa, gdzie przyrodnicze wartości splatają się z archeologicznymi – na wydmie nad Narwią zachowały się murawy napiaskowe, ale też ślady pradawnych kultur i starożytnych pochówków.

Oprócz tworzenia nowych rezerwatów, poszerzono również istniejące: Bartoszychę, Kozi Rynek i Starą Dębinę. Dzięki temu pod ochroną znalazły się wiekowe dęby, lasy wodochronne i kolejne refugia rzadkich gatunków ptaków i owadów.

Każde takie rozporządzenie to więcej niż administracyjny akt – to znak, że Polska staje się krajem coraz bardziej świadomym swojego naturalnego dziedzictwa. Wydmy, torfowiska, źródliska, pradawne dąbrowy – wszystkie te ekosystemy są jak otwarte księgi, w których zapisana jest historia Ziemi i jej mieszkańców. W czasach, gdy przyroda wszędzie zmaga się z presją człowieka i zmianami klimatycznymi, każdy nowy rezerwat można odczytywać jak wiadomość pełną nadziei.

Źródło: gov.pl

Powiązane artykuły

Rewilding – powrót dzikiej przyrody jako szansa dla planety i nowa ścieżka kariery Nowelizacja ustawy o ochronie przyrody – ciąg dalszy demolowania przyrody w Polsce Zniszczenie niezależności PROP pierwszym krokiem do rozmontowania systemu ochrony przyrody w Polsce? Pod Bliżynem powstał rezerwat, który zmienia skalę ochrony lasów w Polsce Obrońcy przyrody sądzeni za ratowanie Puszczy Białowieskiej