Klimat i energia w polityce miejskiej
Jednym z wydarzeń Zielonego Kongresu Samorządowego (12-13.09.2014) był panel dotyczący miejskiej polityki klimatycznej. Udział wzięli w nim praktycy: dr Ludomir Duda, ekspert w dziedzinie audytu energetycznego, dr hab. inż. Krzysztof Dębowski z Politechniki Śląskiej oraz Juan Davi Ferrer, prezes Klastra Smart IT. Dyskusję moderowała Ewa Sufin-Jaquemart, prezeska Fundacji Strefa Zieleni.
Oszczędne budynki
Dr Ludomir Duda przedstawił swoje doświadczenia związane z wdrażaniem normy ISO5001. Jest to norma wykorzystywana do racjonalizacji zużycia energii poprzez termomodernizację budynków. Termomodernizacji najczęściej dokonuje się w firmach i budynkach użyteczności publicznej.
Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie audytu energetycznego. Zadaniem audytora jest odtworzenie struktury zużycia energii i wskazanie możliwych oszczędności. W praktyce audytorzy napotykają wiele trudności związanych głównie z nieprawidłową instalacją liczników. Po zakończeniu audytu wprowadzane są postulowane przez audytora inwestycje termomodernizacyjne. Pełne zrealizowanie zaleceń audytora wymaga prowadzenia na bieżąco analizy planowego i rzeczywistego zużycia energii. Proces kończy ponowny audyt energetyczny danej firmy lub instytucji publicznej, który pozwala wykazać, ile energii zaoszczędzono.
Spektakularnym przykładem sukcesu opisanej tu procedury jest termomodernizacja Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, w wyniku której udało się zmniejszyć zużycie energii o 90%. Rzecz jasna, nie zawsze daje się uzyskać tak imponujące rezultaty. Tym niemniej, jak przekonywał Ludomir Duda powołując się na własne doświadczenia w charakterze audytora, inwestycje termomodernizacyjne przynoszą oszczędność energii minimum 60%.
Oprócz termomodernizacji już istniejących konstrukcji należy wznosić nowe budynki zgodnie z zasadami racjonalnego wykorzystania energii. Dotyczy to w równej mierze firm, budynków użyteczności publicznej i domów indywidualnych. Według Dudy koszt domu pasywnego nie przekracza średniej kwoty przeznaczanej na budowę domu. Termomodernizacja i promocja budownictwa pasywnego są alternatywą dla ogrzewania domów węglem. W ocenie Dudy na barbarzyństwo zakrawa fakt, że ludzie tracą zdrowie i życie pracując w kopalniach, podczas gdy wciąż niewykorzystane pozostają możliwości oszczędzania energii, jakie daje termomodernizacja.
Inteligentne zarządzanie
Juan Davi Ferrer przedstawił działalność Klastra Smart IT. Idea klastra polega na tym, że zrzeszone w nim firmy konkurują ze sobą, ale także w pewnym zakresie współpracują, np. w obszarze prac badawczych i rozwojowych. Klaster Smart IT jest konsorcjum zrzeszającym szereg przedsiębiorstw zainteresowanych wdrażaniem inteligentnych i przyjaznych środowisku rozwiązań.
W ofercie konsorcjum są m.in. propozycje smart city (ekologicznego zarządzania miastem m.in. poprzez wykorzystanie samochodów elektrycznych), smart grid (tworzenie inteligentnych sieci energetycznych, które umożliwiają na komunikację między producentami i użytkownikami energii, a także bardziej efektywne korzystanie z wytworzonej energii np. uzależnienia oświetlenia ulic od danych przekazywanych przez czujniki ruchu) oraz smart metering (poprawa systemów mierzenia zużycia energii przy pomocy „liczników energii XXI wieku”).
W ocenie prezesa Ferrera potrzebujemy nie tyle nowych rozwiązań technologicznych, co lepszego zintegrowania technologii już istniejących. Klaster Smart IT zajmuje się właśnie poszukiwaniem takich synergicznych, inteligentnych i proekologicznych rozwiązań.
Samorząd wspiera transformację
Dr hab. inż. Krzysztof Dębowski przedstawił funkcjonowanie stowarzyszenia Klaster 3X20, które działa na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz promocji energetyki prosumenckiej. Misją stowarzyszenia jest działanie na rzecz realizacji przez Polskę zobowiązań z tytułu unijnej polityki klimatyczno-energetycznej: doprowadzenie do 20% zużycia energii ze źródeł odnawialnych, przy jednoczesnej redukcji zużycia energii i emisji CO2 odpowiednio o 20%.
W ramach klastra współpracują ze sobą jednostki badawcze, samorządy i firmy prywatne. Wiodącą instytucją jest Politechnika Śląska. Wśród podejmowanych działań należy wymienić edukację ekologiczną, budowę bazy wiedzy o odnawialnych źródłach energii, stworzenie biblioteki energetyki prosumenckiej, organizowanie targów prosumenta oraz stworzenie „Wirtualnej Sieci Referencyjnych Prosumenckich Mikroinstalacji Energetycznych”.
Klaster dostarcza samorządom oraz indywidualnym prosumentom wiedzy niezbędnej do rozwijania energetyki odnawialnej. W procesie tym duża rola przypada władzom lokalnym. Jak wskazywał dr hab. inż. Dębowski, samorządy mogą tworzyć ogólne warunki sprzyjające rozwojowi energetyki prosumenckiej oraz kreować autonomiczne regiony energetyczne, oparte na zielonej energii.
Dębowski przekonywał, że musimy zmienić nasze myślenie o energetyce tak, aby konsument stał się zarazem współtwórcą energii. Opłacalność energetyki prosumenckiej wynika między innymi z tego, że jest produkowana lokalnie, dzięki czemu można zminimalizować straty związane z transmisją energii.
W klimacie politycznym
Podsumowując dyskusję Ewa Sufin-Jaquemart stwierdziła, że nie sposób przeciwstawić się globalnym zmianom klimatycznym bez gruntownej zmiany polityki energetycznej. Jednak aby właściwe rozwiązania technologiczne zostały wdrożone, potrzebny jest dobry klimat polityczny. Niestety w Polsce partie głównego nurtu nie dostrzegają konieczności transformacji energetycznej w kierunku poprawy efektywności energetycznej i rozwoju energii ze źródeł odnawialnych.
W obecnej sytuacji nadzieję na transformacje energetyczną należy wiązać z władzą lokalną. Aby czysta energia miała w Polsce szansę, potrzebna jest wola polityczna i zmiany prawne. Prawo o zamówieniach publicznych musi dopuszczać możliwość stosowania kryteriów pozafinansowych w przetargach, w tym kryteriów związanych z efektywnością energetyczną. Potrzebne są dokładniejsze pomiary zużycia energii, inwestycje w termomodernizację budynków i domy zeroenergetyczne. Na promocję energetyki odnawialnej należy pozyskiwać środki z UE – jest to duża szansa, z której Polska wciąż nie potrafi w wystarczającym stopniu korzystać.
Artykuł ukazał się pierwotnie na blogu Zielona Warszawa.
Powiązane artykuły
Jeśli nie zaznaczono inaczej, materiał nie może być powielany bez zgody redakcji.