Pasy kwietne w rolnictwie
Dr Matthias Albrecht z Agroscope wspólnie z grupą badaczy z 13 krajów opublikowali na łamach prestiżowego czasopisma naukowego Ecology Letters analizę wpływu pasów kwietnych i zadrzewień śródpolnych na ochronę roślin przed szkodnikami, zapylanie oraz plon roślin. W analizie autorzy wykorzystali dane z 35 innych badań, pochodzących z 529 lokalizacji w Ameryce Północnej, Europie i Nowej Zelandii.
Na wstępie analizy badacze określili trzy główne czynniki wpływające na efektywność zielonej infrastruktury w zakresie usług ekosystemowych. Zaliczają się do nich:
• różnorodność gatunkowa roślin w pasach kwietnych i zadrzewieniach,
• czas, który upłynął od momentu utworzenia rozwiązania ekosystemowego,
• typ krajobrazu, w którym zastosowano rozwiązanie.
Analiza wykonana przez autorów wykazała, że pasy kwietne pozytywnie wpływają na ochronę roślin uprawnych przed szkodnikami (wzrost o 16% w stosunku do pól, przy których nie było rozwiązań ekosystemowych). W większości przypadków widoczny był dobroczynny wpływ na usługi w postaci zapylania roślin. Ustalono, że wpływ pasów kwietnych na zapylanie roślin znacząco wzrasta wraz ze zróżnicowaniem gatunkowym i wiekiem roślin znajdujących się w pasie. Sugeruje to, że jakość pasa kwietnego może być kluczowa w uzyskaniu zakładanego celu. Ważnym przy zakładaniu pasów kwietnych czy zadrzewień śródpolnych wydaje się również ich odległość od pola z rośliną uprawną, ponieważ wraz ze wzrostem dystansu spada efektywność zapylania roślin rolniczych.
Innym ważnym wnioskiem płynącym z tych badań jest to, że istotny jest czas jaki jest niezbędny dla lokalnych gatunków owadów zapylających, aby rozwinąć swoje populacje (np. miejsca zimowania owadów zapylających). Najlepsze rezultaty uzyskano natomiast przy trzyletnich pasach kwietnych. Już przy roślinach dwuletnich zapylenie wzrosło o 27% w porównaniu z roślinami trzymiesięcznymi, Ponadto analiza wskazuje, że wzrost efektywności zapylania roślin uprawnych utrzymuje się nawet po 3 latach od wysiewu pasa kwietnego.
Kolejnym istotnym wnioskiem autorów syntezy jest to, że zwiększona różnorodność gatunkowa kwitnących roślin zastosowanych w pasie kwietnym zwiększa zapylanie roślin w przyległej uprawie. Zwiększenie ilości gatunków roślin z 1 do 25 wpływało na wzrost zapylenia nawet o 52%. Ten wniosek jest bardzo ważny, ponieważ udowadnia, że odbudowywanie różnorodności gatunkowej roślin może nie tylko wspomagać występowanie rzadkich gatunków owadów zapylających i ich różnorodność, ale również samo zapylanie przez te owady. Zwiększona różnorodność kwitnących gatunków roślin zapewnia zasoby pokarmowe dla wielu różnych gatunków owadów zapylających, nie tylko dla pszczół, ale również chrząszczy, much, motyli i wielu innych grup owadów. Biorą one udział w zapylaniu zarówno dziko występujących gatunków roślin, ale również ważnych gospodarczo roślin rolniczych. Badania autorów wykazały, że ekologiczna infrastruktura wpływa pozytywnie na zapylanie roślin, ale tylko w części uprawy przyległej do niej. W odległości 10m od pasa kwietnego czy zadrzewienia efektywność zapylania roślin może ulec spadkowi nawet o 50% w porównaniu do przylegającego bezpośrednio obszaru uprawy.
Dodatkowo analiza autorów na podstawie danych z kilku stref geograficznych wykazała, że usługi ekosystemowe związane z zapylaniem roślin spadają o 12% gdy krajobraz rolniczy jest zdominowany od 50% do 100% przez rośliny uprawne, co pokazuje, że pozytywny wpływ na zapylanie mają nie tylko mieszanki stosowane w tworzeniu pasów kwietnych, ale również proces zmiany krajobrazu rolniczego ze zróżnicowanego (zielona infrastruktura) do uproszczonego (tylko rośliny uprawne).
Opracowanie wykazało zwiększanie efektywności biologicznej ochrony przed szkodnikami przez pasy kwietne w różnych regionach geograficznych, systemach rolnictwa i stosowanych mieszankach. Przedstawiła również wiele niejasności i jednocześnie bardzo zróżnicowanych wyników w zakresie wpływu pasów kwietnych, zadrzewień śródpolnych na efektywność w zapylaniu roślin i wpływu na ostateczny plon roślin uprawnych. Dlatego niezbędne są dalsze badania, które by posłużyły identyfikacji czynników wpływających na efektywność wykorzystania elementów zielonej infrastruktury, szczególnie przy wykorzystywaniu różnych mieszanek roślin w pasach kwietnych i sposobach ich uprawy. Pomogą one w tworzeniu przyszłych standardów wysiewania pasów kwietnych i zadrzewień.
Opierając się na wynikach swojej analizy badacze zdecydowanie zachęcają do zakładania, odpowiedniego zarządzania i przywracania istniejących wieloletnich nasadzeń kwiatowych, które zapewniają dostępność dużej różnorodności kwiatowej przez kilka lat, jako obiecującej ścieżki w kierunku zoptymalizowanych środków dla intensyfikacji ekologicznej.
Raport jest dostępny na stronach Ecology Letters.
Źródło: Pasy kwietne
Powiązane artykuły
Jeśli nie zaznaczono inaczej, materiał nie może być powielany bez zgody redakcji.